Η Σύρος, όπως και τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου με αντίστοιχο μέγεθος, είναι φτωχή σε γεωργικούς πόρους (σε όρους ποιότητας και έκτασης καλλιεργούμενων εδαφών), παρουσιάζοντας σημαντική έλλειψη εξειδίκευσης στις σχετιζόμενες παραγωγικές δραστηριότητες. Παρ’ όλα αυτά, η ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην προσπάθεια επανεκκίνησης της τοπικής οικονομίας και στην εξασφάλιση ισχυρού συγκριτικού πλεονεκτήματος έναντι άλλων νησιωτικών περιοχών.
Συγκεκριμένα, λόγω της ιδιαιτερότητας του κλίματος και του υπεδάφους της, σήμερα υπάρχουν πολλά θερμοκήπια και μάλιστα στην τοπική κοινωνία διατίθενται τοπικά προϊόντα, για τα οποία γίνεται προσπάθεια να πιστοποιηθούν ως βιολογικά. Κυρίως στην Απάνω Μεριά οι κάτοικοι ασχολούνται περισσότερο με τον πρωτογενή τομέα και κυρίως με την καλλιέργεια οπωροκηπευτικών –τα λεγόμενα «άνυδρα»- λόγω της έλλειψης νερού, τα οποία θεωρούνται πολύ υψηλής ποιότητας. Ιδιαιτέρως διαδεδομένα προϊόντα είναι επίσης η κάπαρη και τα ξηραμένα βότανα.
Είναι σκόπιμο να σημειωθεί ότι ένα μικρό μέρος των κατοίκων ασχολείται και με τη μελισσοκομία, καθώς το θυμαρίσιο μέλι που παράγεται στην περιοχή θεωρείται από τα καλύτερα της Ελλάδας. Στα ίδια ή και σε χαμηλότερα ποσοστά με τη γεωργική δραστηριότητα, παρατηρείται η ενασχόληση με την αλιεία και την κτηνοτροφία.
Παράλληλα, η μεταποιητική δραστηριότητα μπορεί να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στην κατεύθυνση της ταχύτερης μεγέθυνσης της εγχώριας οικονομίας, στην ανάκτηση διεθνούς ανταγωνιστικότητας με εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας, αλλά και στη διατηρήσιμη αποκατάσταση του εμπορικού ισοζυγίου.
Σήμερα οι εγχώριες μεταποιητικές επιχειρήσεις οφείλουν να αναβαθμίσουν την παραγωγική τους δραστηριότητα, συμμετέχοντας ενεργά σε αυτό που ονομάζεται παγκόσμιες αλυσίδες αξίας (global value chains).
Δημιουργούνται έτσι δίκτυα επιχειρήσεων που συνδέουν παραγωγούς και αγοραστές, με αποτέλεσμα, ακόμα και μικρομεσαίες ή και μικρές επιχειρήσεις να μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτές. Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί επομένως σημαντικές ευκαιρίες για την εγχώρια μεταποίηση, τις οποίες και πρέπει να αξιοποιήσει.
Σημαντικό μέρος της βιοτεχνίας στη Σύρο αποτελούν τα παραδοσιακά προϊόντα, τα οποία έχουν αποκτήσει μεγάλη φήμη τα τελευταία χρόνια. Τα πλέον διαδεδομένα είναι:
- Τα τυροκομικά προϊόντα που παράγονται σε ιδιωτικά τυροκομεία, αλλά και από μεμονωμένους κτηνοτρόφους – παραγωγούς, όπως: Μυζήθρα (ξερή και νωπή), Γραβιέρα, Κοπανιστή, Πετρωτό και το μοναδικό «Σαν Μιχάλη» ένα επιτραπέζιο, σκληρό και πικάντικο Π.Ο.Π. τυρί που θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα τυριά περιορισμένης παραγωγής.
- Τα περίφημα συριανά λουκούμια, που αποτελούν πλέον και εξαγόμενο είδος, και η χαλβαδόπιτα, που είναι τα γνωστότερα συριανά προϊόντα των λουκουμοποιών. Οι βιοτεχνίες λουκουμιών είναι οικογενειακές επιχειρήσεις και η τέχνη τους περνάει από γενιά σε γενιά. Υπάρχουν δε βιοτεχνίες που η ζωή τους άρχισε στη Σμύρνη πολύ πριν την καταστροφή και για τέταρτη γενιά συνεχίζεται και σήμερα στη Σύρο.
- Το θυμαρίσιο μέλι, τα αρωματικά βότανα, η κάπαρη, το συριανό λουκάνικο, η λούζα, οι μαρμελάδες και άλλα προϊόντα, τα οποία παράγονται και τυποποιούνται από μικρές βιοτεχνικές μονάδες.
- Οι ποικιλίες κρασιών, με τα ιδιαίτερα αρώματα που θυμίζουν τον τόπο μας, οι οποίες παράγονται και εμφιαλώνονται σε συριανό οινοποιείο.
Προς την κατεύθυνση ανάδειξης και ενίσχυσης της αγροδιατροφικής παραγωγής και κουλτούρας του νησιού, ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης, σε συνεργασία με το Επιμελητήριο Κυκλάδων, την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και τους τοπικούς συλλογικούς φορείς και επιχειρηματίες, συμμετέχει στη διοργάνωση στοχευμένων δράσεων, όπως, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, η συμμετοχή σε εκθέσεις, η καθιέρωση του Συριανού Πρωινού, η παραγωγή και διανομή σχετικού οπτικοακουστικού υλικού κλπ.
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΦΑΓΕΙΟ
Στη Σύρο λειτουργεί σύγχρονο Δημοτικό Σφαγείο στην περιοχή του Πάγου που εξυπηρετεί τις ανάγκες τοπικών παραγωγών, κτηνοτρόφων και κρεοπωλών. Η λειτουργία του Σφαγείου συνδέεται με την πάγια πολιτική βούληση της Δημοτικής Αρχής για τη στήριξη του πρωτογενούς οικονομικού τομέα του νησιού μας.
